Farklı Yatırımcı Türleri ve Türkiye’de Yatırım Almak | Benimle Oynar Mısın? 28

Intro

İlk yatırım alma tecrübesi ve farklı yatırımcı türleri

Ufuk Erdoğmuş (00:03)
Benimle oynar mısın? Bu bölümünde yine Ercan Bilmiyormuş ile beraberiz. Zaten önceki bölümde bahsetmiştik. Senin kariyeri konuştuk. Şirketler şu bu. Burada senin de tecrüben olan yatırım alma verme hatta iki tarafı da. Ya da işte bir venture studio olarak deneyimlerini konuşalım dedik. Nereden başlayalım istersen? İlk yatırımını sen nerede aldın? Oradan başlayalım.

Ercan Gümüş (00:31)
İlk yatırımı şeyde aldık. Bu 2012 yılında bu yazılım firmasına aldık. İşte Mangiz diye bir firma. Şeyde İzmir'de. İlk yatırım Angel'da, Melek yatırımda. Böyle yatırımların çok kısa türlerinden bir kısa bahsedeyim. Melek yatırımlar var. Melek yatırımlar işte bireysel olarak... ...ve ben sana inandım diyor. Bunun birazcık daha böyle...

Ufuk Erdoğmuş (00:36)
Hangisi?

İstersen.

Ercan Gümüş (00:58)
üstü melek yatırım netvorkları var. Orada bunlarla ilgilenen birileri var ve diyor ki melek yatırımcılara bakın böyle birisini buldum ben yatırım yapmaya değer ediyor. Orada sunum yapıyorsun. Bu seferde o bireysel abiler. Ağabey yerine ağabeyler gidiyor.

Ufuk Erdoğmuş (01:13)
5 kişi gelip biz sana inandık deyip

Ercan Gümüş (01:16)
Bunun bir sonraki aşaması micro-VC'ler. VC'nin kavramında venture kapital aslında şey venture kapitallık kavramını böyle çok geriye doğru götürdüğün zaman aslında Medici'nin Leona Da Vinci'ye yaptığının çok benzer bir şey. Orada bir tane finansman sağlıyor ve diyor ki yapmak istediğin şey çok iyi, orada tek fark onlar muciz yeni bir icat çıkartıyorlar.

Ufuk Erdoğmuş (01:36)
Fikas gibi.

Ercan Gümüş (01:45)
girişimcinin hedefi iş modeli üretmek. Orada o ayrımı karıştırıyor.

Ufuk Erdoğmuş (01:50)
O zamanlar ki patronlar ama muciklere ya da res sanatçılara inandığı için biraz gönüllü bir şey var. Kendi çok çıkarıyor yok. Şimdi VCs'lerde tam öyle değil adamın. VCs'nin bir derdi var. Sana bir verip X kazanmak istiyorsun.

Ercan Gümüş (02:02)
O

dönemin içinde çok benzer. Sanat o zaman için en iyi getire getiren yatırım araçları.

Yani sonuçta eğer bir yatırım varsa onun bir getirisini bekliyor oluyorsun. Farkı şu, zamanki yatırım şekliyle şu anki yatırım şekli arasında, şu anda bir VC kuruluyor. VC'nin bir general partnerı yani o işi yöneten birileri oluyor. Bir de o işin nakdini sağlayan kişiler oluyor, LP'ler, limited partnerlar.

Ufuk Erdoğmuş (02:36)
GP, General Partner aslında idare eden kimi yatırım yapacak, kimi kovalayalım ya da işte görüşelim falan filan. Bir de LP, kullanacağız bu terimleri şimdi o yüzden söylüyorum. LP de ne demiştin? Limited Partner aslında parayı basan. Sermayı sağlayan kişi.

Ercan Gümüş (02:46)
Birer limit

Arkada evet o nakdi sağlık. Bu

arada bence çok güzel bir yapı. Çünkü günlük hayatta o nakdi genelde o LP'ler başka kaynaklardan kazanıyor. bir endüstri firması var. bileyim bir medya şirketi var ve bir nakit geliyor. O nakdi yönetmek zor. Yatırma instrumentlarına baktığınız zaman yatırma instrumentlarında sürekli olarak bir diversify etmen gerekiyor. Çeşitlendirmen gerekiyor sepeti ki.

Riski azaltasın. Bu çeşitlendireceğin yapılaydan bir tanesi de risk sermayesi.

Ufuk Erdoğmuş (03:24)
Bunu az önce yayın kayıt dışında konuşmuştuk. Çok güzel söylemiştin sen yani. Benim 10.000 liram var. Nereye koyayım? Altın alayım. Atıyorum dolar alayım, euro alayım falan. Benim 10.000 dolarım olduğunda, aaa hisse alayımlar başlıyor. Benim 10 milyon dolarım olduğunda başka şey başlıyor. 10 milyar dolarım olduğunda iş. O sepet bambaşka yerlere gidiyor. Bu VCs zaten o seviyelerde artık parasını nereye koyacağını, daha sepeti nasıl çeşitlendirebilirim, bulamayanların genelde kurduğu şeyler değil mi?

Ercan Gümüş (03:52)
Evet, yani şey...

Ufuk Erdoğmuş (03:54)
Ceminde 1 milyon dolan olan 100 kişi birleşip VC'yi kurmuyor. Böyle bir şey yok. Bütün 1 milyonunu koyup olmuyor yani bu işin.

Ercan Gümüş (04:00)
Genelde ben şey söylerim, bu güzel bir problem. Sen dedin ya, bu güzel...

Ufuk Erdoğmuş (04:04)
Dertimiz

bu olsun. Evet aynen çok güzel bir dert.

Ercan Gümüş (04:07)
Problem çok keyifli. İnsanlar hep çözümle uğraşır da çözüm seni bir yere getirmez. Aslında problem çok keyiflidir. Neden biz su doku çözerek 8 saat geçiririz değil mi? Sattan içine niye bu kadar eğlencelidir? Çünkü aslında problemle uğraşmak keyiflidir. Bu da çok güzel bir problem. Nakit arttıkça o nakit'i yönetmek çok zor bir şey.

Ufuk Erdoğmuş (04:25)
Lanet olsun çok param var. Evet. Problemi.

Ercan Gümüş (04:28)
Ve

bunu kurumsallarda bu biriken nakit bir şekilde yönetilmesi gerekiyor. Bu yönetilen araçlardan, yatırım araçlarından bir tanesi de VC. Risk Sayma Ayleri. Türkiye'de risk sayma

Ufuk Erdoğmuş (04:37)
Bireyler

de olabilir, çok parası olduğunda illaki bunu yatırım yapmak istiyor. İllaki o yatırımın sepetini bölüştürüyor. Bir kısmı da VC'lere gidiyor.

Ercan Gümüş (04:46)
Bunun oranları vesaire iste var. Bunun eğitimleri de var. Hani o çok detaya girmeye gerek yok.

Venture Studioların çalışma prensibi nedir?

Bir de bizi heyecanlandıran, beni heyecanlandıran venture studio layı var. Bu venture studio kavramı çok Türkiye'de hani... Daha böyle şey çok da bilinen de bir yapı değil. O yüzden böyle biraz detayına girmek sağlıklı olur. Venture studio layının yapısı şu. Ben bir şirketim ve bu şirketin görevi...

Ufuk Erdoğmuş (05:01)
Çok da bozulmayalım.

Ercan Gümüş (05:12)
yeni şirketler doğmak, yeni venture'lar hayata geçirmek. Burada venture stüdyonun masaya getirdiği de ben bu oyunun nasıl oynanacağını biliyorum.

Ufuk Erdoğmuş (05:24)
Ben ekip kurmayı bilirim, ben product geliştirmeyi bilirim ve bunu pazara sunmayı bilirim. Bak burada yaptım, burada da yaptım, bu üçüncüde de yapabilirim. Harikasın.

Ercan Gümüş (05:32)
Dolayısıyla

aslında onun elinde bir playbook var. Onun elindeki o playbooku yeni bir modelle deniyor. Aa başarılı olacak mı diye. Bu sefer ne değişiyor? VCLer ve venture stüdyolar arasındaki böyle farka baktığımızda. Bir tanesi bir nakdi. Zaten iyi ekip seçmesinin de sebebi o. Bu işi iyi yapabileceğini düşündüğü bir ekibe veriyor. Her zaman için VCLer ne diyor yatırım yaparken? Ekip önemli.

Ufuk Erdoğmuş (05:57)
Ekibin kimliği evet.

Ercan Gümüş (05:59)
Fikir önemli değil çünkü iyi bir ekip her türlü fikri hayata geçiriyor.

Ufuk Erdoğmuş (06:03)
Execution yani uygulama zaten.

Ercan Gümüş (06:05)
Dolayısıyla zaten yine onlar da ekibe yatırım yapıyor ama burada şey şöyle bir fark var. Bunlar burada bir ekibe yatırım yapıyor ama bu ekibin başarılı olup olmayacağının dinamiklerine çok fazla dahil olmuyorlar. Onlar o ekibi onaktiv ediyorlar. Venture Studio daha önceden oynadığı oyunun Playbook'a elinde olduğu için diyor ki aaa okey bu güzel bir fikir veya pazarı dinliyor ve diyor ki bu güzel bir problem. Ben bunu çözebilirim. Bunu çözmek için

Benim kendi network'imde böyle birisi var. Bak Ercan, ben böyle bir problem çözmek istiyorum. Sen bu işi yönetmek ister misin? Entrepreneur in residence. Yani o sistemin içerisinde...

Ufuk Erdoğmuş (06:48)
Yani entreprenör yani girişimci kendi ekibiyle VC'den sermaye de isteyebilir. Girişimci bir venture stüdyoya gelip, ya benim böyle bir fikrim var siz de ürün geliştirmeyi biliyorsunuz beraber yapalım mı da diyebilir. Orada para nereden gelecek ama? Venture studio mu karşılayacak?

Ercan Gümüş (07:02)
veya venture

Orada iki tane yapı var. Eğer Venture Studio'nun geçmişten böyle exit'ları, bir likiditesi varsa Venture Studio'lar onun üzerinden yatırım sağlıyor. Şu anda Venture Studio'lar çok artmaya başladı global dedi. Geneldeki yapıda şey oluyor. Venture Studio'lar arkasında bir fon kuruyor. Aynı VCS gibi. Kendi VCS gibi. Orayı LP'leri alıyor. Arkada bir tane fonu oluyor. Bu sefer Venture Studio'nun fonu oluyor. Bu sefer oyuna Venture Studio neyi getiriyor? Ben diyor...

Ufuk Erdoğmuş (07:25)
...VC.

Ercan Gümüş (07:36)
Finansmanı da getiriyorum. Ekibi de koruyorum.

Ufuk Erdoğmuş (07:38)
Evet ama o zaman şey olmuyor mu? VCLer zaten atıyorum. Yani şey mi değişiyor o zaman? Girişimcinin verdiği % mi değişecek bu durum? Birinde çünkü %10 verecek atıyorum sırf para karşı. Burada atıyorum belki %50 verecek.

Ercan Gümüş (07:45)
Çok değişik evet.

%50'lere

kadar çıkmıyor ama genelde şey hani şu anda %25-30 civarı piyasada. ciddi. Eskiden bu oranlar daha yüksekti Venture Stüdyolar da Venture Stüdyolar şeyi gördü. Şimdi oran yüksek, girişimciyi aldı, sistemi kurdu ama yatırım yapılabilir bir şirket oluşturamadı bu seferde. Çünkü şirketin oranı girişimci de daha az kaldı. Onu optimize ettiler bu yıllar içerisinde. Şu anda Venture Stüdyolar'da %25-30 arası kalıyor.

Ufuk Erdoğmuş (07:55)
Çünkü know-how da alıyorsun, ekip de alıyorsun.

Ercan Gümüş (08:18)
%15'e kadar çeken stüdyolay bile varmış globalde. Göreceğiz onların hangisi başarılı olacağını.

Ufuk Erdoğmuş (08:25)
O

ekibin maliyetini kim karşılıyor? Yine Ventures studio karşılıyor. Aslında baya şey koymuş oluyorlar. Sadece fikire %70 bırakmış oluyor karşıya.

Ercan Gümüş (08:32)
Genelde şey yapıyor işte %25-30 aldı o %70'lik aslında bir havuz gibi düşün. Onun bir kısmı founder'da. Bir tane co-founder geldi onun bir kısmı co-founder'da. Bu şekilde bir yapı oluşuyor. Dolayısıyla aslında oyunu kuruyor. Oyun kurucu venture studio.

Ufuk Erdoğmuş (08:39)
Evet.

Aynı zamanda

Ercan Gümüş (08:56)
Bazı kezleri bile var yani şirketi belirli bir noktaya getiriyor. Şey çok güzel bir nöanstır. Bir şirketi sıfırdan bire getirmekle, birden ona getirmek ve ondan yüze getirmek çok farklı oyunlar.

Ufuk Erdoğmuş (09:12)
Bunu herhalde birden fazla kayda geçirmişizdir.

Ercan Gümüş (09:15)
Ve bunlardaki takımlar çok farklı. Ve dinamikleri de farklı. O yüzden ilk başta kurduğun oyun kurucularla, daha sonundaki oyun kurucularla, çünkü sen kimi ekzekülsüne koyuyorsan, o ona göre kendi ait bir oyun takımı kuruyor ve oyun kurallarını koyuyor ya, orası değişiyor. O yüzden de Vengeance Studio'nun en de şansı da oluyor. Belirli bir noktaya geldikten sonra orada ekzekültüvleri de değiştirme şansı oluyor.

Ufuk Erdoğmuş (09:18)
Takım yapısı da farklı.

Okey her zaman yedekte ya da işte

Partner Network ve GSYF'ler

Ercan Gümüş (09:48)
Bazen şeyde

oluyor bir partner network'u oluyor. VCLer de bu arada bunu hani sıkça yapıyorlar. Bir partner network var. Bu partner network'ten tam zamanlı olmasa part time olarak ilgili olan girişimlere destek oluyor. Bu partner network'te de bu konuda çok uzman kişi...

Ufuk Erdoğmuş (10:01)
Bu

arada bu partner network dediğimiz şey yani sen bir yatır... Orijinalinde zaten ben VC'den para alıyorsam girişim için. Hani bu network'u da vermesini idealde beklemez misin? Yani bu eridi zaman da 10 sene önce sanki daha iyiydi. Daha beklenen bir şeydi. Şimdi sadece para almak için sanki yatırım kovalıyor insanlar gibi geliyor bana.

Ercan Gümüş (10:17)
Biraz işte bu VC'ler çok fazla arttı. VC'lerin Aset Anı... Gsf'ler de... Türkiye'ye baktığınız zaman gsf'ler var bir de. Technopark şirketlerinde %2 olan... işte Death Technic'ten %3'e çıktı biliyorsun. Burada çok ciddi bir nakit birikiyor.

Ufuk Erdoğmuş (10:37)
Bunu

da bilmeyen için ben çok hızlı söyleyeyim yani izleyenlere anlamda olsun. Türkiye'de bir yasa var. Türkiye'de girişim yatırım sektörü çok dar olduğu için nasıl gelişir start-uplar? Devlet eliyle olmuyor, özel yatırımla. Özel yatırım yeterince olmadığı için de bir noktada bir yasa çıktı 3-4 sene önce. Technoparklardan aldığın muafiyetlerin %3'ünü başka girişimlere yatırım yapma zorunluluğu çıktı. Nereden bulacaksın o girişimleri?

bulamıyorsun, ne demiyorsun o yüzden de fonlar oluştu. Bunlar da GSYF. Girişim Selmayesi Yatırım Fonu kısaltması. GSYF'ler oluşuyor. Her sene sonunda paraları topluyorlar. Onlar da küçük girişimlere yatırım yapıyorlar. Bu güzel bir sistem bu arada bence. Türkiye'de yapılmayan şeyi zorla yapın Allah aşkına dediler. İyi bir yere gider inşallah.

Ercan Gümüş (11:08)
Girişim size.

İnşallah bence çok güzel.

Venture Studioların başarı oranı vs VC'lerin başarı oranı

Yani Venture Studio'nun başarı oranlarının istatistikleri var. Burada o yüzden çok fazla şeyi promote etmeyeceğim Venture Studio'da ama Venture Studio'nun ve VC'lerin karşılaştırmalarına bakmak çok faydalı olur. Google'da böyle çok kısa bir sözlem olabiliyor. Venture Studio çok daha iyi. Çünkü birlikler bir oyunu oynuyorlar. Diğeri birazcık da karanlık bir denizde yüzüyor.

Ufuk Erdoğmuş (11:40)
Gençler daha iyidir.

Ercan Gümüş (11:48)
Bunların istatistiklerine bakmak neden çok daha iyi? Çünkü aslında bu iki yolculukta şu anda mümkün geçmişte... ...çok fazla yoktu. Dolayısıyla bu çok mümkün bir yolculuk değildi. Teknik, background'ı olan insanlar için bunu araştırmak çok sağlıklı olur diye düşünüyorum.

Ufuk Erdoğmuş (11:53)
Çıslığı yoktu çok.

kötü

bir üzücü anım var yakında bir arkadaşım bir projesiyle geldi bize işte developer kiralamak istedi bizi de web ter olarak senin yolundan gidiyorum 8 sene gerindeyim muhtemelen çok yeni ne olduğunu anladım da ne yapmam gerektiğini çözdük birkaç senede bunu deniyoruz bir tane ürünümüz 2-3 tane de şey 2. ürün var ya şu an neyse geldi bizden eski usül developer hani onu da yapıyoruz işte cool studio gibi şey cool digital studio gibi böyle bir hizmet verir misiniz dedi

bir mobilya uygulama projesi, yatırım da kovalayacakmış. Yatırım alması için de bir şey yapması gerekiyor. Yapamamış bir türlü freelancerlarla klasik hikaye. Ondan sonra ben de yaparız, fikir de güzel. Hazır tanışırız, güzel de anlaşıyoruz. Ben dedim, bunun bizim ürünü olarak ortak olalım. Çünkü biz bugün zaten başka bir, bir, üçüncü ürün, dördüncü olacak yani. yapalım dedim. Orada mesela şeyde anlaşamadık. Ürünü yaptık ettik, bir şeyler oldu.

Ama bir noktadan sonra ben fark ettim ki 3 ay sonra biz başlamışız işilerliyor ortasında fark ettim ki yani yakınız diye ben de böyle şeyleri konuşmayı çok sevmem yani yüzdeler, hisseler falan. Bir noktada bir fark ettim atıyorum ben %8-10 canlandırıyorum kafamda ne olacak hani 20-30 da gerek yok diye ben 8-10 diyorum onun kafasında %1, falan var mesela. Bu çok saçma bir dağılımdı mesela ben orada kendimi kötü hissetmiştim ben bu kadar aç gözlü bir insan değilim zannediyordum falan diye. Şimdi senin söylediklerini duyunca aslında baya anlamlı bir şeymiş yani çünkü know-how'ı biz koyacağız, ekibi biz koyacağız.

Yani ben şey diyordu yani yatırım alacağım işte %5 vereceğim sana niye %10 vereyim falan gibi bir arkadaşımla böyle konuşmalar hiç hoşta değil. Ama normalmiş. Ben ilk günden konuşmamıştım işte nasılsa yakınız diye o benim saflığıma gelmiş yani şimdi olsa tabi en baştan konuşurum.

Ercan Gümüş (13:47)
Yani bu işlerin matematiği var hani bir fikrin değeri var, okey. Ama senin de verdiğin hizmetin bir değeri var. Zaten bunun o fikrin değeri, senin verdiğin hizmetin değerine göre bir oranı var. Dolayısıyla bir yüzden var yani çok basit.

Ufuk Erdoğmuş (14:01)
Normal

değil ama işte şey tabii herkes her yani o değerin ne olduğunu yanlış değerlendiriyor da olabilir tabii.

Ercan Gümüş (14:06)
Zaten örnekleri var ya globalde, onlara baktığın anda...

Ufuk Erdoğmuş (14:10)
Ben

dersimi biraz daha iyi çalışsaydım belki belgelerle çıkabilirim.

Ercan Gümüş (14:13)
Ben

şey güzel ama hani işte hata yapmak güzel dedik ya hani o

Ufuk Erdoğmuş (14:16)
Ben

de öğrendim. Bir dahakine zaten baştan konuşacağımızı biliyoruz yani.

Ercan Gümüş (14:20)
Çünkü günlük hayatta sürekli olarak hata yapıyoruz. de şu anda çok keyifli hatalarımız var önümüzde. Nasıl sonuçlanacağını bilmediğimiz. Birlikte göreceğiz. Onların sonucuna göre yeni kararlar alacağız.

Hangisinden yatırım almak daha kolay: Venture Studio mu, VC'ler mi?

Ufuk Erdoğmuş (14:32)
Şimdi

Venture Stüdyolar ile VC'ler var dedik. Bunlardan yatırım alma ya da girişimi büyütmek için destek alma ihtimalim Süreçler aynı mı ya da hangisi daha kolay hangisi daha zor.

Ercan Gümüş (14:43)
Venture Stüdyoların seçim kriterleri birazcık daha zor çünkü Venture Stüdyolar daha az aslında girişime girip onlara daha çok hizmet veriyorlar.

Ufuk Erdoğmuş (14:58)
Çünkü emeğini koyacak, ekibini koyacak daha çok efor harcayacağı için kendi ürünü gibi seçmek istiyordur muhtemelen.

Ercan Gümüş (15:03)
Ve bildiği kısımlar var. Burada bir de aslında sektör de birazcık değişiyor. Mesela bir venture studio var Avrupa'da. Tamamen endüstriye hizmet veriyor.

Ufuk Erdoğmuş (15:12)
O

alanı biliyor, müşteriyi biliyor tabii ha.

Ercan Gümüş (15:14)
Dolayısıyla oraya bir B2C ürün gelince diyor ki benim burada bir know-how'um yok. Haklı olarak. Ama VC'ye baktığın zaman VC'ler ne kadar bir yatırım stratejisi olsa da o yatırım stratejisinin içerisinde onlar bir sepet yapıyorlar. Ben diyorlar 40 tane girişime, 20 tane girişime 5 yıl içerisinde yatırım yapacağım. O 20 girişimden bir tanesinin çıkmasın, iki tanesinin çıkmasın artık yatırım stratejisi neyse bekliyorum diye bir yatırım stratejisi bir tezi sunuyor. Ama Rancher Studio diyor ki ben diyor

5 yıl içerisinde 10 tane gelişme yatırım yapacağım. 40 tanesinde değil. 10 tanesinden ben 5 tanesinin hayatta kalmasını bekliyorum diyor. Oranları o yüzden zaten değişiyor. O yüzden de girme kriterleri daha farklı. Venture Stüdyoları. Venture Stüdyolarda şöyle bir avantaj oluyor. O içerideki o partner network zaten o desteği sağlayan ekip hala azı da zaten daha önceden tecrübeli olan gelişimciler. Hala azı da başarılı gelişimleri olan kişiler. O yüzden şey gibi.

Harvard'da okumak gibi bir şey. Etrafındaki herkes bir şey. O yüzden etrafındaki herkes zaten oraya bir şekilde hak ederek gelmiş. O yüzden oraya girdiğinde bile kendini çok iyi hissediyorsun. Çok daha rahat sulaydasın.

Ufuk Erdoğmuş (16:18)
Evet, evet.

Yeni girişimciler, yatırımcılara ulaşmak için ne yapabilir?

Peki ulaşması nasıl? Şimdi benim kendi shop appraise'ye yatırım görüşmesi yapmaya biraz çalıştığımda da gördüğüm şey hani ki nispeten benim erişimin biraz daha kolay oldu gibi hissediyorum. Yani şimdi yeni bir girişimci, genç bir girişimci en büyük dertleri benim gördüğüm, gelen yorumlardan ya da internetten gördüğüm. Ulaşamıyorlar. Böyle şey gibi yani böyle uzayda bir şeyler var, kodaman, VCR'ler, yatırımcılar var. Ne yapacaklarını hiç bilmiyorlar. Sitelere form dolduruyor, gönderiyor. Cevap gelmiyor mesela hani.

Ne tavsiye edersin? O bir bariyer sonuçta. O bariyeri aşamıyorlar.

Ercan Gümüş (17:07)
Bence öyle değil bu arada. Bence hepsi ulaşılabilir. Orada şu var. Cevap gelmiyorsa, çoğu case'de zaten bir cevap gelmeyecektir. Evet. Hayırdır? Bunu çok zaman duymak istemiyoruz ama zaten karşıdaki insana ya biz iyi anlatmamamışız ya da anlattık ve karşı tarafın ilgisini çekmemiş. O yüzden orada çok vakit kaybetmemek lazım.

Ufuk Erdoğmuş (17:18)
O zaten bir cevap yani.

İş görüşmesi gibi o zaman. İş görüşmesinde de gençler hep şikayet eder. Ya bir hayır demediniz. Yani 100 tane kitleki şey geliyor. Çoğu firma hayır olmadı diyecek vakti bile yok.

Ercan Gümüş (17:43)
Evet, biraz önceki o stajyay başvurusu kaç tane gelmiştir sana? şimdi çok zor bir şey. Senin için de çok büyük bir iş yükü. Aynısını VC'lere düşün. O yüzden o çok gerçekçi bir şey değil. Yatırım arama kısmı da şöyle bana kalırsa, eğer sen bir biz iş modeli oturttuysan ve iş modelini senin çalışıyorsa, yani işte müşterilerin var, müşterilerin büyüyor, ne yaptığını biliyorsun, bunun matematiğini biliyorsun, bunu bildiğini biliyorsan

Ufuk Erdoğmuş (17:50)
Akıyor bir de sürekli.

Ercan Gümüş (18:12)
Zaten yatırım bulmak çok kolay çünkü zaten GSIF'lerin, VC'lerin, micro VC'lerin, engine network bunların hepsini Türkiye'de bunlardan bir sürü var hani globalde zaten var ya Türkiye için bile hani Türkiye'de diyorlar yatırım yok diye bunların hepsinde bekleyen nakit paralar var ve bunların görevi o paraları yatırmak yani o insanın tek işi o.

Ufuk Erdoğmuş (18:33)
O

fonun çalışanları var, memurları ve o memurların görevi o kasadaki parayı harcamak. Evet. Harcamak istiyor aslında.

Ercan Gümüş (18:40)
istiyorlar ve şey hani onlar da hep şey söylüyor yani yatırım yapabileceğimiz girişim olmuyor. Bu da şeyden kaynaklanmıyor. Yatırım yapılabilecek girişim ne demek? Mesela bir enterprise girişimi oluyor ama enterprise level bir altyapısı yok.

Dolayısıyla yatırım yapılabilir bir girişim olmuyor. Başka bir tane girişim oluyor. İlk günden Limited şirket kurmuş zaten AŞ'ye çevirmeden yatırım yapılamıyor. Bir sürü aslında konudan dolayı yatırım da yapılamıyor hakikaten girişimlere. O da bir bariyer. O yüzden ben şey kısmına çok katılmıyorum. Ulaşılamıyor kısmı çok eskide kaldı bence.

Ufuk Erdoğmuş (19:18)
doğru bir ürün, doğru bir şekilde geliştirip satmaya başladıysak, her şeyi iyi yapıyorsak eninde sonunda bizim karşımıza çıkar diye beklemeli miyiz? Kıskalamazlar mı? Yani hiç radarın altında kalmaz mı kazara? O illaki kayıp oluyordur.

Ercan Gümüş (19:25)
Bir de şey olayı var.

Yani

radarın altında biz daha VC'lerde, bize para vermeye çalışan insanlar da radarın altında kalıyorsak o işi nasıl hayata geçireceğiz? Yani biz çünkü gidip bu hizmeti radarın altında daha para alarak, biz bunu gidip kurumsal firmalara satıp veya son kullanıcıya ikna edip o işi büyütmeye çalışacağız. İlk günden zaten biz bunu yapamıyorsak şunu yapmamız daha da zor olmayacak mı? İllaki vardı da bunlar şey hani out of sample.

nominal dağılımın dışında örneklerdir.

Yatırım almak, başarmak değildir

Mutlaka vardır. Ama genel olarak dağılımın içerisine baktığın zaman bana kalırsa Türkiye'nin şey olayı var ya, yatırım aldığı zaman girişin başarılı görünüyor.

Ufuk Erdoğmuş (20:09)
En büyük olsam herhalde.

Ben özünde bu strap fanıyım yani her zaman gerekmedikçe almamak gerekiyor diyorum ama işte herkesin de bu imkanı yok ya da her proje buna uygun değil. Atıyorum getirip bu strap edeceğim diyemezsin hani. Devasa bir operasyon falan. Sen dedin şirket biraz kazandıktan sonra falan zaten kendiliğinden olur ama böyle bazı girişimler var ya da işte gençler var. Müthiş fikrim var. Hani daha kazanmadan diyelim ya da fikir hakikaten iyi olabilir. Bir şeyler yapmış olabilir ama henüz satmadan yatırım alması da gerekiyor. Ya da bir app yapacak.

çok sonra satacak. Yani bunların ulaşma ihtimali yok mu o zaman?

Ya da bir angel, bir melek bulacağım.

Bu arada Friends and Family mi yoksa 3F mi? Bir de Fools var ya orada. Çirkin bile var. Çok saçma geliyor bana çünkü o Fools kim yani?

Belki gördüğümde komik geldi başta ama yıllar geçtikçe ben... ...bir parası da buldum yani. niye birini kandırır gibi parasını alayım ki zaten.

Dosttan para toplamaya bakıyoruz.

Yatırım yapılabilir olmak isteyen bir şirketin yıllık geliri ne kadar olmalı?

Bu tabi her case de değişir ama yuvarlak soruyorum. Ne kadar gelirde yatırım yapılabilir olacağız?

Bu nasıl sapara eder deyip hemen ikna edebilirsin. POS'nin açılımı.

Ben çok ağır teknolojik bir şey yaptım. Bu yeni bir şey ve çalışıyor.

Açın arzımı hızı.

Bir rakam var mıdır mesela kabaca? Atıyorum SaaS bir yazılımda işte atıyorum 50 bin dolar eğer yarar mı? Yıllık söyleyelim. Yıllık 100 bin dolar ya da 1 milyon dolar falan gibi. Böyle bir şeyler, standart kullanılır

Bir koyup dört al ki...

1 milyon eğer ayda 100 bin dolar kabaca. Ciro yapar ki Türkiye için çok büyük bir rakam. Bunların hepsi öyle yani şey erken aşamasında.

Bu arada yeni girişimciler için ya da başka yazımcılar için çok ilginç gelebilir. 1 milyon çok büyük para. Ayda 100 bin dolar nedir ya falan. Bununla atıyorum 30 kişilik falan ekip kurarsın, kralını kurarsın yani. Ne bileyim, belki San Francisco'da 10 kişilik ekip kurarsın bu paralara. Ama hep erken aşama. Çok küçük yani emekleme şeyleri.

Orada bir koyan yatırımcı işte X almak istiyor. Onu nasıl alırım? İşte çarpıyor, bölüyor, yüzdeler falan. Ayrı bir iş yani. Evet.

Hadi yatırımcı anladı bir kişi.

Kapanış notları

Madem demin bahsi geçti, bir de ondan değinelim istersen kapatmadan. Bu bootstrap olayı İngilizcesi, Türkçesiyle kendini fondlama diyelim. Bazı durumlarda bana göre atıyorum, okey işi büyütebildiğimizi varsayalım. Hani çünkü bazen yatırımsız hiçbir şey de yapamayabiliriz. Ama diyelim işi büyütüyoruz. İşte atıyorum yıllık 100.000 dolar 200.000 dolar Ciro'ya ulaştık. Bazı durumlarda bunun yatırım alıp yıllık 1 milyona 2 milyona ulaştırmaktansa

daha kârlı da olabilir ama hiç büyümeye debilir. Yani bu mantıklı mıdır illa yatırım mı almak gerekir ya da nasıl?

kendini bilip

Hepsi çok güzel. Bunun üzerine söyleyeceğim bir şey yok gerçekten. O kadar çok bugün iki bölümde de şey yani benim ağzımdan çıkmış gibi cümleler duyuyorum ki. Sana kayıt dışında da söyledim yani böyle iyi bari ben kendimi salak hissetmiyorum sayende diye. Sağ olun. En azından benim gibi düşünen biri de var diye. Vallahi çok teşekkürler vakit ayırdığın için. Ben çok teşekkür ederim. tekrar.